Budowa geologiczna ziemi i ułożenie warst w skorupie ziemskiej

Charakterystyka złóż kopalin użytecznych występujących w Polsce:

1. Złoża węgla kamiennego. W Polsce węgiel kamienny występuje w trzech rejonach: Zagłębie Górnośląskie - największe i najzasobniejsze, Zagłębie Dolnośląskie - w znacznej mierze jest już wyeksploatowane i istniejące tam kopalnie zostały zlikwidowane. Zagłębie Lubelskie - najmłodsze, wydobycie prowadzi tam tylko jedna kopalnia. 
2. Złoża węgla brunatnego i torfu. Węgiel brunatny występuje w różnych rejonach kraju na zachód od doliny Wisły, aż po zachodnią granicę kraju. Obszar północny zawiera pokłady węgla brunatnego zalegającego na głębokości około 100 m. Złoża są silnie zaburzone, głównie wskutek działalności lodowców, co stwarza niekorzystne warunki eksploatacji. Stwierdzono je w okolicach Gdyni, Szczecina i Olsztyna. Złoża te nie były do tej pory eksploatowane. Obszar lubusko-dolnośląski - złoża węgla brunatnego są najzasobniejsze. Dawniej eksploatowano te złoża sposobami podziemnymi, obecnie tylko sposobem odkrywkowym. W rejonie obok pokładów grubości 1 do 2 m występuje lokalnie w zapadliskach pokład grubości 40 do 70 m; pokład ten eksploatuje kopalnia Turów. Obszar poznański zawiera duże złoża występujące jednak w niekorzystnych do eksploatacji warunkach wśród zawodnionych piasków. Obszar Konin - Łódź - grubość pokładu węgla brunatnego od 9 do 25 m. Lokalnie nawet ponad 50 m. Głębokość zalegania tych złóż wynosi od 40 do 100 m. Rejon Zawiercia i Częstochowy - zawiera jeden lub 2 pokłady leżące na niewielkiej głębokości, ich grubość wynosi 0,5 do 1 m i więcej, a zasięg jest niewielki. Te złoża nie są eksploatowane. Złoża torfu występują prawie na terenie całej Polski, głównie na Pomorzu, w Wielkopolsce, nad Narwią i Notecią. Sumaryczna powierzchnia torfowisk zarejestrowanych na terenie Polski wynosi około 1800 tysięcy ha, a ich grubość nie przekracza zwykle 5 do 8 m. 
3. Złoża siarki. Polskie złoża siarki są pochodzenia chemiczno-organicznego. Złoża te są ściśle związane z utworami gipsowymi o zawartości siarki do 30%. Występują w okolicy Tarnobrzegu. 
4. Złoża soli. Kopalnie eksploatujące te sole kamienne i potasowo-magnezowe istnieją w Inowrocławiu. 
5. Złoża rud żelaza, cynkowo-ołowianych i miedzi surowce mineralne użytkowane do uzyskania metali. 
6. Inne kopaliny użytkowe: marmury, granity, bursztyny, piaski, gips, kam. szlachetne. 

Według użyteczności i zastosowania metali wydziela się 7 grup rud, a mianowicie rudy metali:

• żelaznych - czyli "czarnej metalurgii" - żelaza, chromu
• staliwnych - niklu, kobaltu, wolframu
• lekkich - glinu, magnezu, litu
• specjalnych i rzadkich - antymonu, acetonu, rtęci
• szlachetnych - złoto, srebro, platyna
• niezależnych - cyny, miedzi, ołowiu, cynku

W Polsce obecnie eksploatuje się złoża rud żelaza, cynku i ołowiu, miedzi oraz niklu. Zapotrzebowanie polskiej gospodarki jest pokrywane z importu.
Eksploatację zasobnych złóż rud cynku i ołowiu prowadzi się w trzech rejonach:

• olkuskim - Olkusz, Bolesław, Slawków
• bytomskim - Bytom, Tarnowskie Góry
• chrzanowskim - Trzebinia, Chrzanów, Jaworzno

W Polsce jedynymi eksploatowanymi złożami rud miedzi są osadowe złoża łupków. Dolny Śląsk