Podstawowe cechy minerałów

1. Pokrój - postać występowania danego minerału np. kwarcu ma przekrój słupkowy, piryt - izometryczny, gips - igłowy, szpilkowy lub tabliczkowy, muskowit (biało-srebrna mika) - płytkowy
2. Barwa - wyróżniamy minerały barwne i bezbarwne. Dla minerałów barwnych barwa jest ich cechą charakterystyczną np piryt jest zawsze mosiężno-złoty, malechit-zielony. Minerały bezbarwne mogą być zabarwione. Np kwarc SiO2; kryształ górski - bezbarwny, ametyst - fioletowy, morion - czarny, szary - dymny lub zadymiony, biały - mleczny, czerwony - krwawnik, różowy
3. Rysa - jest to kolor sproszkowanego minerału. Minerały bezbarwne mają rysę białą lub szarą, a barwne kolorową, ale nie zawsze takiego samego koloru jak barwa minerału. 
4. Twardość: jest to opór jaki stawia minerał przy próbie jego zarysowania. 
5. Łupliwość - zdolność do odspajania się względem ściśle określonych powierzchni w danym minerale zawsze tak samo. 
6. Przełam - oddzielanie się minerałów wzdłuż dowolnej powierzchni po przełamaniu go na siłę np kwarc
7. Połysk - zdolność odbijania światła względem płaskich powierzchni minerałów.
8. Przezroczystość: zdolność przepuszczania światłą przez minerał. Przezroczyste, półprzezroczyste, nieprzezroczyste.

# Skala twardości minerałów - skala Mochsa

1. talk  (Mg₃Si₄O₁₀(OH)₂) - minerał daje się zarysować z łatwością paznokciem
2. gips  (CaSO₄·2H₂O) - minerał daje się zarysować paznokciem
3. kalcyt (CaCO₃) - minerał daje się zarysować z łatwością miedzianym drutem
4. fluoryt  (CaF₂) - minerał daje się zarysować z łatwością ostrzem noża
5. apatyt (Ca₅(PO₄)₃(OH-,Cl-,F-) - minerał daje się zarysować z trudem ostrzem noża
6. ortoklast (KAlSi₃O₈) - minerał daje się zarysować stalą narzędziową (np. pilnikiem)
7. kwarc (SiO₂) - rysuje szkło
8. topaz (Al₂SiO₄(OH-,F-)₂) - rysuje szkło z łatwością
9. korund (Al₂O₃) - Tnie szkło, daje się zarysować diamentem
10. diament (C) - Rysuje korund, daje się zarysować tylko innym diamentem

Nazwa minerału	Pokrój	Przełam	Barwa	Rysa	Twardość	Łupliwość	Połysk
kwarc	słupkowy	muszlowy	bezbarwny bywa zabarwiony	biała	7	-	szklisty
muskowit (srebrna mika)	cienko-płytkowy	-	biała, jasnoszara, srebrna	czarna	od 2 do 3	doskonała w 1 kierunku	perłowy
amfibole	słupkowy	w innym kierunku niż łupliwość	czarna	zielona	5,5	doskonała w 2 kierunkach	szklisty
oliwiny	grubotabliczkowy	+	oliwkowo-zielona	zielona	6,5-7	słaba	szklisty
gips	tabliczkowy, włoknisty, igiełkowy	-	bezbarwny, biały	biała	2	zgodna z kierunkiem włókna	jedwabisty
sól (halit NaCl)	izometryczny	-	bezbarwny, zabarwiony	biała	2	-	szklisty
kalcyt (CaCO3)	krótkosłupkowy lub grubotabliczkowy	-	biała	biała	3	dokonała w 3 kierunkach	szklisty